WTF is NFT?

Een NFT of Non-Fungible Token is een digitaal eigendomscertificaat dat geregistreerd is op een blockchain (zoals bv. Ethereum of Solana). Dat certificaat is uniek en kan niet gekopieerd of vervangen worden door iets anders (vandaar non-fungible). De eigenaar van een NFT kan die wel aan iemand anders overdragen, waardoor die nieuwe eigenaar de unieke identificeerbare houder ervan wordt. Voor die overdracht kan er geld gevraagd worden; NFT’s zijn dus verhandelbaar volgens voorwaarden die vastgelegd worden in een zogenaamd ‘smart contract’. De blockchaintechnologie waarop NFT’s gebouwd zijn laat toe dat elke transactie detecteerbaar is en dat elk individu bij elke transactie gekend is. Zowel eventuele geldstromen die bij de handel in NFT’s komen kijken als het eigenaarsschap van die tokens is dus volledig transparant.

Zijn NFT’s dan digitale kunstwerken?

Neen, een NFT is strikt genomen enkel een eigendomscertificaat van een digitaal object. Dat object kan vanalles zijn: een stukje virtuele grond (zoals bv. in The Sandbox of Decentraland), een paar virtuele sneakers (zoals die van Nike bijvoorbeeld)... Maar dat digitaal object kan dus ook een kunstwerk van beeldende kunst zijn. Ofwel is dat werk digitaal gecreëerd, ofwel is het een digitale kopie van een fysiek kunstwerk. Het kan de vorm aannemen van een JPEG-bestand, een GIF, een filmpje … Stel dat je die bestanden gewoon op het internet verspreidt, dan kan iedereen die bekijken, downloaden, kopiëren en verder verspreiden. Maar als je er een NFT van maakt, dan kan jij bepalen wie de unieke eigenaar ervan wordt, voor welke prijs, aan welke voorwaarden die eigenaar het werk kan doorverkopen, welk deel van de opbrengst jij dan krijgt…

Kan ik NFT’s dan enkel gebruiken om digitale kunst te verkopen?

Nee, zeker niet. Als je een fysiek werk verkoopt, zou je aan de nieuwe eigenaar ook een digitale versie van dat werk als NFT kunnen geven of verkopen. Als je digitale kunst maakt, kan je die gaan verhandelen op basis van NFT’s, zodat je één of meerdere exemplaren van dat werk kan verkopen. Jij bepaalt in het bijbehorende smart contract wat de nieuwe eigenaar met het werk mag doen, welk percentage jij wil ontvangen bij een eventuele doorverkoop… Op die manier opent de handel in digitale NFT-gebaseerde kunst dus een potentieel nieuwe inkomstenbron én maakt het bepaalde issues rond het volgrecht transparanter.

Maar daar houdt het nut van NFT’s gelukkig niet op. Je kan NFT’s namelijk ook gebruiken om als kunstenaar een meer persoonlijke relatie met je publiek op te bouwen. Hoe dat werkt kan je nog het beste vergelijken met een soort klanten- of spaarkaart. Stel: telkens iemand een tentoonstelling met jouw werk bezoekt, bij jou een workshop volgt, zich inschrijft op jouw nieuwsbrief, iets van jou koopt, krijgt die persoon een stempel op een virtuele spaarkaart. Die virtuele stempels kunnen dan op een bepaald moment (bv. als iemand er 5 heeft verzameld) toegang geven tot heel wat extra’s: exclusieve behind the scenes video’s, kunstwerken waar niemand anders toegang toe heeft, 1-op-1 workshops, gepersonaliseerde nieuwsbrieven of al wat je maar kan bedenken om in dialoog, co-creatie of nauwere relatie met je publiek te treden. Je zou zelfs een bepaald kunstwerk spreekwoordelijk in stukken kunnen delen, elk stuk apart als NFT verkopen en dus een soort van community creëren van mede-eigenaars die samen met jou kunnen meebeslissen over wat er met het werk gebeurt (zoals gebeurde met Carnaval de Binche van Ensor in het KMSKA).

Je kan NFT’s ook gebruiken om gebruikers toegang te geven tot bepaalde communicatiekanalen waar anderen niet in kunnen. Het populairste communicatiemiddel in kringen van gamers en web3-enthousiastelingen is Discord, een gratis chatplatform dat wordt gebruikt om online gemeenschappen te creëren. Je kan dan eigen kanalen (op Discord ‘servers’ genaamd) aanmaken die je enkel toegankelijk maakt voor eigenaars van de juiste NFT’s (of virtuele stempels op de spaarkaart). Daar kan je dan rechtstreeks in contact treden met je meest trouwe volgers.

Ik ben geen tech wizard, kan ik ook met NFT’s aan de slag gaan?

Absoluut. Hoewel de blockchain-technologie die aan de basis van NFT’s ligt zeer complex is, zijn er tegenwoordig voldoende toepassingen die het mogelijk maken om zonder kennis van code toch je NFT’s te minten (het proces waarbij je een digitaal item op een blockchain schrijft) of te verkopen (bv. op de OpenSea marktplaats) of om zogenaamde ‘token-gated’ communicatiekanalen op te zetten. Het internet staat vol met tools en tips om je eigen NFT-strategie op poten te zetten. Een Belgisch bedrijf als Venly wil gebruikers zonder enige voorkennis van blockchain-technologie helpen om de digitale markt op te gaan. En zo zijn er nog veel meer hulpmiddelen beschikbaar.

Ook aan de andere kant - die van jouw potentiële kopers/volgers/fans … - is er in korte tijd veel veranderd. Waar NFT’s aanvankelijk enkel toegankelijk waren via cryptomunten en dus de speeltuin waren van rijke verzamelaars die wilden speculeren met digitale kunst, zijn die tokens vandaag toegankelijk via ‘gewone’ euro’s en kredietkaarten. Geen gedoe meer dus met cryptomunten die elk moment van waarde veranderen. Je kan tegenwoordig zelfs via een goed ingeburgerde online winkel als Shopify je digitale kunst met NFT’s verkopen. Er is dus niets meer dat je tegenhoudt om het te proberen…