Binnen het auteursrecht bestaat er een vergoedingsrecht specifiek voor beeldend kunstenaars: het volgrecht. Dit recht laat kunstenaars toe mee te genieten van toekomstige stijgingen in waarde van een kunstwerk. Stel, je verkoopt in het begin van je carrière een werk aan €100 en na 10 jaar wordt dit voor €10.000 doorverkocht. Aangezien je geen eigenaar meer bent van dat werk, zou je in principe geen inkomsten ontvangen. Het volgrecht zorgt ervoor dat je wel recht hebt op een percentage van de verkoopprijs wanneer je werk wordt doorverkocht.

Belangrijk is dat dit recht enkel geldt op doorverkopen. Als je als kunstenaar je werk voor de eerste maal verkoopt (de eerste overdracht), zal je geen recht hebben op een vergoeding via het volgrecht.

Sinds 2015 is het verplicht dat verkopers dit melden op resaleright.be. Dat is een gemeenschappelijk platform van de beheersvennootschappen SOFAM en SABAM en zorgt ervoor dat correcte vergoedingen worden betaald voor het volgrecht. De inning en opvolging gebeurt dus via de beheersvennootschappen op resaleright.be.

Wat zijn die vergoedingen?

Het volgrecht kan nooit meer bedragen dan €12.500 en wordt berekend volgens een aantal percentages:

• 4% van het deel van de verkoopprijs tot en met 50.000 euro;
• 3% van het deel van de verkoopprijs van 50.000,01 euro tot en met 200.000 euro;
• 1% van het deel van de verkoopprijs van 200.000,01 euro tot en met 350.000 euro
• 0,5% van het deel van de verkoopprijs van 350.000,01 euro tot en met 500.000 euro;
• 0,25% van het deel van de verkoopprijs boven 500.000 euro.

Het volgrecht geldt voor alle oorspronkelijke kunstwerken en geldt voor de duur van het auteursrecht (tot 70 jaar na het overlijden van de langstlevende auteur). Om een oorspronkelijk kunstwerk te zijn moet er sprake zijn van een creatie door de kunstenaar zelf in de vorm van grafische of beeldende kunst. Het kunstwerk hoeft niet uniek te zijn. Het volgrecht geldt ook op kopieën zolang die in opdracht van of door een kunstenaar zelf zijn en door die kunstenaar als authentiek gemerkt zijn (nummering). Er moet wel sprake zijn van een beperkte oplage.

Welke uitzonderingen zijn er?

Het volgrecht geldt niet voor verkopen lager dan €2000. Dit bedrag wordt berekend zonder rekening te houden met belastingen (BTW), maar omvat wel honoraria en eventuele administratiekosten. Er moet ook geen volgrecht worden betaald als de verkoper van het werk minder dan een jaar voor de doorverkoop het kunstwerk rechtstreeks van de kunstenaar verkregen heeft en de prijs max. €10.000 bedraagt.