De schilderijen van Philine Vanrafelghem verraden een grote voorliefde voor patronen, structuren en materialen. En dat is niet toevallig: ze is een architecte die ook schildert. Of is het omgekeerd, een schilder die ook woningen ontwerpt? Voor de architecturale editie van Painting Nights in Villa Gaverzicht is ze dan ook de geknipte docente.
Waar zit voor jou de link tussen architectuur en schilderkunst?
Philine: “Ik heb een grote voorliefde voor architectuur, het was mijn eerste studie (aan LUCA School of Arts) en misschien ook daardoor mijn inspiratiebron toen ik begon met schilderen. Dat begon behoorlijk letterlijk: ik schilderde naar foto’s van woningen en interieurs. Door veel te schilderen, is dat geëvolueerd. Meer en meer ben ik me gaan focussen op het maken van een eigen beeld met elementen uit de architectuur. Ook mijn verf- en kleurkeuze is veranderd. Terwijl ik in het begin met harde kleuren en olieverf werkte, schilder ik nu met aangelengde acrylverf. Op die manier kan ik transparantie in mijn werk brengen.
Zelf zie ik veel gelijkenissen tussen architectuur en schilderkunst. Als architecte ben ik gevoelig voor kleuren, patronen, materialiteit, lijnen, verhoudingen, licht… Die heb je ook allemaal in schilderkunst.”
Je werkt niet enkel op het traditionele witte schilderdoek. Hoe pak je het aan?
Philine: “Naast architectuur zit er in mijn schilderwerk ook een belangrijke link met textiel. Een architectuurtheoreticus, Gottfried Semper, verklaarde ooit het ontstaan van architectuur vanuit het weven. Het vervlechten van takken en twijgen evolueerde naar het weven van gordijnen of tapijten. Die doeken werden over een structuur gehangen, en zo ontstond de tent als allereerste architecturale constructie.
In mijn schilderwerk refereer ik hieraan en herken je patronen van tapijten en gordijnen. Of leg ik de focus op de weefdraad zelf. Mijn keuze voor onbehandeld katoenen doek, dat ik transparant beschilder, versterkt dit. Daarnaast span ik het doek waarop ik schilder zelden op. Het geeft me een gevoel van vrijheid, zowel tijdens het schilderen als bij de presentatie van het werk. Je kan het volledig openhangen, oprollen of vouwen, waardoor je steeds andere stukken van de tekening ziet. Mijn werk wordt daardoor ook ruimtelijker – wat als architecte misschien niet zo toevallig is.”
Schilder je zelf op locatie?
Philine: “Ik heb nog nooit op locatie geschilderd, daarvoor is mijn werk technisch te ingewikkeld. Maar veel gebouwen waar ik rond werk, heb ik ooit zelf bezocht. Meestal maak ik foto’s, of koop ik architectuurboeken. Daar duik ik dan in, om de plek beter te lezen en te begrijpen. Ik maak geen abstract werk, je herkent wel altijd iets. Maar je zal nooit het gebouw herkennen. Zelf kan ik die link wel leggen.”
Ook jij zal de avond zelf Villa Gaverzicht voor de eerste keer bezoeken. Wat verwacht je ervan?
Philine: “Ik ben heel enthousiast over de locatie. Het was ooit de woning van de architect zelf, dat is interessant: het is het punt waarop alles uit de kast kan gehaald worden, zonder dat een bouwheer meekijkt. Ik las ook dat de woning met veel liefde is gerestaureerd, wat vandaag de dag ook niet altijd gebeurt.
Zelf ben ik benieuwd naar de vele patronen. Die zijn heel duidelijk aanwezig, net zoals kleuren, materialen en tegelpatronen... De woning is geen leegstaand pand, ook dat is interessant. Je kan je bijna het leven daar gaan inbeelden. Het is een strakke modernistische architectuur, maar er zijn ook veel ronde natuurlijke vormen aanwezig. En dan heb je ook de ‘gestapeldheid’ in de woning, en het horizontale in de gevel. Je gaat op veel kleine dingen kunnen focussen, maar de grote lijn is ook wel interessant.”
Wat is je ultieme tip voor een deelnemer aan Painting Nights?
Philine: “Neem de tijd om te kijken en om verder te gaan dan puur afbeelden. Je zal bij een eerste wandeling door de woning heel veel zien. Maar wees je ervan bewust dat bij het ontwerp over veel is nagedacht. Heb bijvoorbeeld oog voor de architecturale keuzes zoals de positie van de ramen, of de plaatsing van de meubels die speciaal voor het gebouw werden ontworpen. Probeer de ziel of het karakter van het gebouw in de je werk te steken, bijvoorbeeld door je kleurkeuze. De uitdaging zal zijn om je af te vragen wat je ‘meer’ kan doen dan louter nabootsen.”
Ontdek hier werk van Philine
Philine Vanrafelghem (°1985, Roeselare) woont en werkt in Gent. Ze studeerde architectuur aan LUCA School of Arts en volgde daarna een opleiding Schilderkunst aan KASK.
Op zaterdag 3 juni is Philine Vanrafelghem docent van dienst op Painting Nights #9 in Villa Gaverzicht (Waregem). In de deze modernistische villa waar de art deco elementen uit 1937 je verwelkomen, kijkt zij mee over je schouder om je bij te sturen waar nodig.