Achter de cover: Wilfried Pulinckx
Kunstletters #024 is een kleine kleurbom met bijzondere aandacht voor kunstenaars voor wie alles rond kleur draait. Zoals Wilfried Pulinckx. Hij ontwierp voor de cover van dit nummer een bijzonder beeld waarmee hij zijn fascinatie voor de veranderende aard van kleuren en licht toont.
Wilfried: ‘Het originele ontwerp voor de cover van deze editie van Kunstletters is een zwart-witbeeld. Dat is laag op laag gedrukt met de transparante kleuren cyaan, magenta en fluorescerend geel, plus zwart voor de tekst. De kleurverlopen die je ziet, komen pas tot leven door de druktechniek.
Als je naar de cover krijgt, krijgen je ogen en hersenen heel wat te verwerken. Maar kijk je van verderaf - probeer eens minstens drie meter afstand te nemen - dan worden de optische kleurmengingen beter zichtbaar en vervagen de rasterlijnen. Daardoor treedt de onderliggende structuur van het beeld minder op de voorgrond.
Ik liet me voor het ontwerp inspireren door de veranderende aard van kleuren (en licht). Het past in een breder experiment rond het werken met kleurlagen en interferenties tussen rasterpatronen en kleur om subtiele kleurverlopen te creëren. Om dit zover mogelijk te kunnen doordrijven, probeer ik zo veel mogelijk los te komen van de vorm of directe representatie.
Voor dit coverproject is offsetdruk gebruikt. In mijn eigen praktijk maak ik vooral graag gebruik van diepdruk, zeefdruk en houtsnede om rond kleur te werken. Het is hoe ik liefst grafiekkunst beoefen: als een instrumentenbouwer maak ik drukvormen, platen en sjablonen. Tijdens het drukproces ontstaat de muziek.'
Wilfried: 'In de ateliers die ik organiseer voor zeef-, diep- en hoogdruk, laat ik studenten kennis maken met het CMYK-kleursysteem. Ik ben vooral gefascineerd door de veelzijdigheid ervan. Met slechts drie kleuren (cyaan, magenta en geel), gecombineerd met witte en zwarte drukinkt kan je een heel uitgebreid kleurenpalet creëren. Voor een graficus levert dat een enorm speelveld aan artistieke mogelijkheden op.
Het kleursysteem is oorspronkelijk ontworpen om afbeeldingen nauwkeurig te reproduceren. Maar het leent zich ook uitstekend voor experimenten met andere kleuren, om zelfgemaakte inkten te gebruiken, rasters te manipuleren of druklagen ten opzichte van elkaar te verschuiven.
Kleur in zijn puurste vorm is energie. Kleur is een golflengte met een eigen -trillend- elektromagnetisch veld. Vooral door te zeefdrukken en verschillende kleurtheorieën te bestuderen ben ik kleur op een nieuwe manier gaan zien en ervaren. Bij het zeefdrukken ontdekte ik kleuren boven het gedrukte oppervlak, als een fenomeen dat onder meer ontstaat door optische kleurmenging.'
Wilfried: 'Kleuren zijn niet statisch, maar afhankelijk van naburige kleuren, omgevingslicht, de menselijke perceptie, kortom de hele context waarin we ze waarnemen. Ik kwam er achter dat kleur geen vaste locatie heeft. Of anders gezegd: kleuren zijn niet intrinsiek aanwezig in de objecten die ons omringen.
Op basis van dat idee maakte ik in 2022 de reeks ‘Colour/ Spaces #22’. Mijn uitgangspunt was: hoe kan ik kleuren creëren die meer dan een meter boven het werk verschijnen? Ik vond inspiratie in 'De la loi du contraste simultané des couleurs' van Eugéne Chrevreul. Een van zijn belangrijkste inzichten: ‘omdat er nooit slechts één kleur wordt gezien, zijn naast elkaar liggende kleuren altijd onderhevig aan elkaars straling’. Deze wederzijdse invloed noemde Chrevreul het ‘simultaan contrast’.
Wilfried: 'De reflectie op kleur, licht en ruimte is een blijvend thema in het grafisch werk dat ik de laatste jaren maak. De positie van de kijker speelt daarbij een centrale rol. Perceptie ontvouwt zich in de ruimte tussen de toeschouwer en wat hij waarneemt. Er is geen strikte scheiding meer, in plaats daarvan ontstaat een hybride 'tussenruimte'.
In het werk ‘Białowieża Forest, Billboard Version’ (2023) gebruik ik op een andere manier bepaalde specifieke eigenschappen van kleur. De oorspronkelijke foto’s voor dit beeld heb ik genomen in een Pools oerbos. Elk van de 8 beeldcomposities die deel uitmaken van dit zeefdrukwerk is opgebouwd uit verschillende ritmes van lijn- en puntrasters, die fungeren als contrapunten in de compositie. Het eindresultaat kan je zowel als een samengesteld grafisch beeld als een stereoscopisch beeld bekijken.
Het rasteren van de beeldlagen heb ik hier gebruikt als een instrument om nieuwe beeldelementen in de compositie te creëren, waarbij ik de onderliggende structuur van het beeld uit elkaar haalde en daarna terug opbouwde. Het werk kan je ook bekijken met een stereoscopische bril (cyaan - rood). Omdat de twee foto's die in het beeld zijn verwerkt enigszins van elkaar verschillen en de hersenen de kleurinformatie interpreteren, ontstaat een driedimensionaal beeld.'
Wilfried: 'Het boeit me mateloos hoe we met schijnbare evidentie kleuren waarnemen, terwijl het gaat om een complex samenspel van onderliggende structuren en processen. Ik verbaas me nog steeds over het vermogen van kleuren om ons gemoed snel en haast vanzelfsprekend in beweging te brengen.
Die fascinatie voert me terug tot bij het ontstaan van fotonen door kernfusie in de zon, waar licht als het ware gesmeed wordt en na enkele tienduizenden jaren (soms zelfs veel langer) doorheen de lagen van de zon weet te ontsnappen, om vervolgens, slechts 8 minuten en 20 seconden later, op onze retina te schijnen. Daar worden ze door de kegeltjes in onze ogen omgezet in elektrische signalen, om in onze hersenen te worden vertaald en opengevouwen tot duizenden kleurnuances. In dit knetterende vuurwerk in ons hoofd, of beter gezegd, in deze reis van fotonen tot kleurrijke perceptie ontvouwt zich een verbondenheid tussen het universum en onze -innerlijke- wereld.’
Wilfried Pulinckx
°1977
Woont en werkt in Brussel.
Studeerde Vrije Grafiek en Mixed Media aan de School of Arts PXL-MAD in Hasselt en KASK in Gent. Doceert Grafiekkunst aan de Academie voor Beeldende en Audiovisuele Kunsten in Anderlecht.
